Budżet

Większość urządzeń jest przystosowana do działania w każdym z wymienionych trybów, jednak gdybym potrzebował np. tylko podgrzewać wodę użytkową, taniej byłoby użyć do tego jednofunkcyjnej pompy ciepła.

Każde urządzenie ma swoje przeznaczenie. W przypadku pompy ciepła jest nim skuteczne ogrzewanie, a nie straszenie właściciela wysokim zużyciem prądu.

Właściwy dobór pompy ciepła do warunków w jakich ma pracować jest nie mniej ważny niż jej jakość i poprawność montażu.

Prawidłowa ocena potrzeb energetycznych mojego budynku jest kluczowa i obejmuje:

wyznaczenie kubatury przeznaczonej do ogrzewania/chłodzenia
określenie przewidywanego zużycia ciepłej wody
ustalenie jaki standard energetyczny spełniają przegrody zewnętrzne budynku
określenie rodzaju i stanu technicznego instalacji rozprowadzającej ciepło/chłód
wybór miejsca lokalizacji urządzenia w budynku z uwzględnieniem wymogów technicznych, norm środowiskowych i otoczenia budynku.

Jest dla mnie jasne, że im wyższa dokładność przeprowadzenia tej analizy tym mniejsze ryzyko błędu w doborze pompy ciepła.

Zlecam wykonanie audytu energetycznego budynku (link tutaj) aby wyeliminować to zagrożenie. Więcej o audytach i świadectwach energetycznych jest napisane tutaj.

Pompa ciepła może pobierać energię z różnych tzw. dolnych źródeł. Są nimi powietrze, woda i grunt. Do każdego z tych mediów stosowane są odpowiednio dedykowane urządzenia:

pompa powietrze-powietrze: ciepło z powietrza zewnętrznego jest dostarczane do budynku i ogrzewa powietrze w pomieszczeniach. Obecnie ten typ pompy stosuje się w klimatyzatorach wyposażonych w funkcję grzania. Zaletą jest prostota instalacji ze względu na brak konieczności stosowania instalacji centralnego ogrzewania. Wadą tego rodzaju pompy jest natomiast brak możliwości ogrzewania pomieszczeń i ciepłej wody za pomocą tego samego urządzenia.
pompa powietrze-woda: ten typ pompy ciepła również wykorzystuje energię z powietrza zewnętrznego. Jednak służy ona do ogrzewania wody grzewczej w instalacji podłogowej lub grzejnikowej. Jest ona stosunkowo łatwa w instalacji i nie wymaga dużych nakładów finansowych. Wadą może być spadek efektywności przy niskich temperaturach co powoduje dłuższą pracę urządzenia dla uzyskania wymaganych ilości ciepła - czyli wyższy koszt. Jednak nieograniczony dostęp do ciepła zawartego w powietrzu, brak konieczności jego transportowania na duże odległości i niższa cena samej pompy ciepła, kompensuje ten mankament.
pompa woda -woda: wykorzystuje ciepło z wód gruntowych lub powierzchniowych. Jest najbardziej efektywna, jednak jej instalacja jest uzależniona od dostępności zbiornika lub cieków wodnych. Ponadto ciepło musi być transportowane do budynku, co wiąże się z kosztem budowy rurociągu i stratami na przesyle.
gruntowa pompa ciepła: czerpie ciepło z gruntu za pomocą kolektorów poziomych lub sond pionowych. Charakteryzuje się wysoką efektywnością przez cały rok, ale wymaga znacznie większej inwestycji w instalację. Budowa kolektora poziomego wymaga ułożenia kilkuset metrów bieżących rur na głębokości poniżej strefy przemarzania. Wiąże się to z użyciem ciężkiego sprzętu i przemieszczaniem wielkich mas gruntu. Z kolei odwierty pionowe są wykonywane na głębokość do ok. 200 m. Ich ilość i głębokość wynika z rodzaju gruntu i mocy pompy ciepła. Koszt wykonania odwiertów jest porównywalny z kosztem samej pompy, co czyni to rozwiązanie najdroższym. W porównaniu z wydajnością aktualnie produkowanych pomp typu powietrze - woda jest to rozwiązanie nieopłacalne. Poza tym już widzę mój ogródek i podjazd do garażu po przejściu tego "tornada".

Kolejnym istotnym kryterium doboru jest analiza wartości wskaźników efektywności poszczególnych rozpatrywanych pomp ciepła:

Współczynnik COP (Coefficient of Performance): określa efektywność pompy ciepła do uzyskania zadanej temperatury wody grzewczej w konkretnych warunkach temperatury zewnętrznej. Wartość współczynnika COP wyraża stosunek ilości energii cieplnej wytworzonej przez pompę ciepła do ilości energii elektrycznej pobranej w celu wytworzenia tego ciepła. Poprawnie działająca pompa ciepła utrzymuje COP o wartości co najmniej 3 - co oznacza, że urządzenie wytwarza 3 razy więcej energii niż samo pobiera.
Współczynnik SCOP (Seasonal Coefficient of Performance): mierzy średnią efektywność w ciągu całego sezonu grzewczego, uwzględniając zmienne warunki pogodowe.

Wartości wskaźników zmieniają się zależnie od temperatury zewnętrznej, trybu pracy i są różne dla różnych urządzeń.

Właściwy dobór pompy ciepła musi dla mnie uwzględnić wszystko, a więc:

koszt zakupu pompy ciepła i urządzeń pomocniczych. Wielość możliwości przyprawia o ból głowy, czym się kierować, żeby wybrać optymalnie ? Na różnice w cenach często ma wpływ jakość wykonania i serwisu. Wolałem zdecydować się na renomowanego producenta, bo pompa ciepła ma działać dziesiątki lat a nie tylko przez pierwszą zimę.
koszt budowy lub dostosowania instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej. Budując dom mogę od razu wykonać optymalne rozwiązania pod pompę ciepła np: instalację podłogową, odpowiednią średnicę instalacji CO aby zapewnić wystarczający przepływ czynnika grzewczego.
koszty eksploatacji systemu w okresie życia budynku obejmującej koszty energii i serwisów.

Całościowe oszacowanie planowanych wydatków pozwala nie tylko uniknąć rozczarowań w przyszłości ale przede wszystkim ukazuje przewagę ekonomiczną pomp ciepła nad innymi urządzeniami stosowanymi do ogrzewania. Więcej na temat porównania aktualnych kosztów eksploatacji różnych źródeł ciepła piszemy tutaj.

Sfinansowanie doboru odpowiedniej pompy ciepła może wymagać skorzystania z dofinasowania lub pożyczki. O tym jakie możliwości są aktualnie dostępne piszemy tutaj.